پيشه وري -تورکيه ايليشکيلري اوزرينه

پيشه وري -تورکيه ايليشکيلري اوزرينه 

گونتاي گنجالپ

- سون زامانلار ميللي حرکت گوجلنديکجه اسکي کوممونيستلر و سويسوزلاشميش، فارسلاشميش تورکلر تورکيه يه قارشي گئنيش تبليغات آپاريرلار. اؤزلليکله تورکيه جومهورييتي نين پيشه وري نين گؤندرديکلري نيماينده لرله گؤروشمه ديگيني، بو نيماينده لري ياخالاييب ايرانا تهويل وئرديگيني تبليغ ائديرلر. بو هاقدا گئرچک بيلگيلر ندن عيبارتدير؟ 

- هر کس اؤز ايدئولوژیسي نين بوجاغيندان باخير اولايلارا. تورک کيمليگيني اؤز نفسينده، ذهنينده بوتونلشديرميش بير آراشديرماجي ايکي يؤندن حاديثه يه باخماق زوروندادير:

۱. تاريخي گئرچکلري اولدوغو کيمي آنلاماغا چاليشماق.

۲. اولايلاري اورتاق تورک کيمليگي نين، تورک اولوسونون يازقيسي آچيسيندان ديرلنديرمک و يؤنلنديرمک. بو شکيلده باخديغيميزدا تورکيه ني سوچلاماق، يا دا پيشه وريني سوچلاماق کيمي بير دويغو ايله يولا چيخماياجاغيق. گئرچکلري اؤيرنه جگيک و بو ايکي مکاندا، يني تورکيه ده و آذربايجاندا تورکلوگون چيخارلاريني اله آليب، گله جک اوچون اورتاق ذهنييت اولوشدورما پلاني حاضيرلاياجاغيق. تورکيه دوشمنليگي نين ايراندا اوچ سببي وار:بای بک 

۳. ۱۵۰۱-اینجي ايلده آوروپاليلارين تئکنيک و فارسلارين ايدئولوژي دستگي ايله صفوي دؤولتي نين عوثمانلي دوشمنليگي عصاسيندا قورولماسي. 

۲. ۱۹۲۵-اینجي ايلده قورولان پهلوي دؤولتي نين تورک دوشمنليگيني آچيقجا دؤولت پوليتيکاسي حالينا گتيرمه سي و عئيني پوليتيکانين ايسلام اينقيلابيندان سونرا دا داعوام ائتمه سي.

۳. ايران موحيطينده کوممونيزمين تورک دوشمنليگي اساسيندا شکيللنمه سي. ايران موحيطينده هئچ بير کوممونيست تاپماق اولماز کي، ذهني نين بير يئرلرينده تورکيه يه قارشي نيفرت پلاني اولماسين. کوممونيزم چؤکسه ده، نه يازيق کي، اونون محصولو اولان ” تورکيه دوشمنليگي ” کولتورو اورتادان قالخماميشدير. اؤرنگين بيز دئينده کي ” فارس شووينيزمي ايراندا تورکلرين کيمليکلريني آشاغيلايير، ميللي هاقلاريميزي اينکار ائدير. ” درهال کوممونيستلرين باغيرتيلاري يوکسه لير کي، ياخشي بس تورکيه نييه کوردلرين حاقيني وئرمير. يعني گؤرون بونلار نه قدر خستلنميشلر و گئرچگيگؤرمه قابيلييتلريني ايتيرميشلر. 

- بو سؤيله ديکلرينيز عومومي شئيلردير. کونکرئت اولاراق ۲۱ آذر اولايلاريندا تورکيه- آذربايجان ايلشکيسي نئجه اولموش؟ 

- کومونيزم ويروسونا ياخالانميش ذهنييتلر اؤزلريندن خيال دونياسيندا بير سورو حاديثه چيخاريرلار و بو حاديثه لره يئنه ده چؤکموش کوممونيزم ايدئولوژیسي نين منطيقيندن باخاراق يوزوم گتيريرلر. بئله ليکله ده سويوق ساواشدان سونرا مئيدانا چيخميش اولان تورکيه آذربايجان ياخينلاشماسيني انگلله مه يه چاليشيرلار. يني کاموويونو يانليش بيلگيلنديرمه يه چاليشيرلار. گويا پيشه وري آنکارا ايکي نيماينده گؤندرميش، آنکارا بو ايکي نيماينده ايله گؤروشمه ميش، تام ترسينه تئهران اوردوسو آذربايجانا گيرديکدن سونرا بو ايکي نفري ده آنکارا ايرانا گئري وئرميش. بو بيلگيلرين هئچ بير تاريخي داياناغي يوخدور. نه يازيق کي، ۲۱ آذر حاديثه سي ايله باغلي آراشديرمالاردا تورکيه نين ديش ايشلري باکانليغي نين آرشيولرينه باش وورولماميشدير. اورادا بو کونو ايله ايلگيلي نئجه بيلگيلرين اولدوغو هاقدا گئنيش بيلگيميز يوخدور. بونلارين دا هاميسي اويدوروق سؤزلردير.بای بک 

- تورکيه نييه آذربايجانا يارديم ائتمه ميشدير؟ 

- بو سوالا جاواب وئرمک اوچون ايکينجي دونيا ساواشي گئديشينده و ساواش سونراسي دؤنمده بؤلگه ده گليشن اولايلاري اله آلماق، تورکييه- سووئت لر (شوروی) بيرليگي ايليشکيلرينه باخماق لازيمدير. ايکينجي دونيا ساواشيندا آلمانلار سووئت (شوروی) اراضيلرينده ايره ليلرکن تورکيه طرفسيز اؤلکه اولاراق بو گئديشي سسيزجه ايزله ييردي. بير چوخ وئريلر گؤسترير کي، ۱۹۴۲-اینجي ايلده ستالينقراد موهاسيره يه آلينديغيندا تورکيه ده تورکچولوک حرکتلري گوجلنمه يه باشلايير. حتّی دؤنمين باشباکاني شوکرو ساراجوغلو بو زامان مجليسده چوخ ميللي مضمونلو بير نيطق سؤيله يير و تورکيه نين ديشيندا دا تورکلرين ياشاديغينا ايشاره ائدير. 

بو، او دئمک ايدي کي، ستالينقراد دوشسه ايدي، سووئت لر (شوروی) مغلوب اولسايدي، تورک اوردوسو قافقازلارا و تورکيستانا گيره بيلردي. اصلینده شوکرو ساراجوغلونون مجليسده کي بو نيطقي دولايلي شکيلده تورکيه کاموويونو بو ايش اوچون حاضيرلاماق مقصدي داشيييردي. آنجاق ستالينقراد دوشمه دي و آلمانلار دا گئريله مه يه باشلادي. ستالين تورکيه نين بو توتوموندان قيزميشدي. تورکيه سووئت لرله (شوروی) موناسيبتيني درينلشديرمک اوچون ۱۹۴۴-اونجو ايلده تورکچولري توتوقلاييب زيندانا سالدي و تورکيه کوممونيست پارتيياسي نين فعاليتي اوچون ايمکان ياراديلدي. ايکينجي دونيا ساواشيندان قاليب چيخان ستالين تورکيه ني جزالانديرماق ايسته ييردي. بو اوزدن ده ۱۹۲۱-اینجي ايلده سووئت (شوروی)لر و تورکيه آراسيندا ايمضالانان قارس سالديرمازليق آنلاشماسيني ستالين ۱۹ مارت ۱۹۴۵-ده تک تارافلي لغو ائتدي. 

تام بو ايللرده زيندانا سالينميش تورکچولر سربست بوراخيلديلار و کوممونيستلر توتوقلانديلار. ناظيم حيکمت ماجراسي دا بو زامانلار اورتايا چيخار. يني تبريزده ميللي هؤکومت قورولدوغو زامان سووئت- لر (شوروی) تورکيه ني تهديد ائدير و تورکيه دن تورپاق طلب ائديردي. ستالين ايديعا ائديردي کي، قارس ائرمنيستان و ترابزون ايسه گورجوستان تورپاقلاريدير. ديگر طرفدن ده روس اوردوسو پيشه وري و محمد قاضي هؤکومتلريني دستکله ييردي. روس اوردوسونون گونئي آذربايجاندا و ايران کورديستانيندا اولماسي تورکيه ني چوخ ناراحات ائديردي، چونکو تورکيه بير طرفدن ستالي نين آچيق تهديدي ايله قارشي-قارشييا ايدي، ديگر طرفدن ده سووئت (شوروی) اوردوسو طرفيندن ايران سينيرلاري بويونجا دا موهاسيره ائديلميشدي.بای بک 

او زامانکي تورکيه نين پوليتيکاسي باتي اؤلکه لري نين يارديمي ايله سووئت (شوروی) اوردوسونو گونئي آذربايجاندان چيخارماقدان عيبارت ايدي. يعني پيشه وري ايله سووئت لرين (شوروی) ايستي موناسيبتلرينه گؤره تورکيه پيشه ورييه گوونه بيلميردي. تورکيه نين باشي درده گيرميشدي و هر شئيدن اؤنجه اؤز گوونليگيني دوشونوردو. زاتن سووئت لرين (شوروی) تورکيه يه قارشي تهديد ساوورماسي نتيجه سينده آنکارا درهال ناتويا گيرمگي حدفله ميشدي. ناتونون ترکيبينده تورکيه نين کوره يه عسگر گؤندرمه سي ده بو اوزدن ايدي. قرب تورکيه ني روسييا قارشيسيندا قورودوغو اوچون، تورکيه ده بونا قارشيليق اولاراق کوره يه عسگر گيندردي. روس اوردوسونون گونئي آذربايجاندان چيخماسيني تورکيه اؤز گوونليگي آچيسيندان بؤيوک قلبه اولاراق گؤروردو و گئرچک اولان دا بو ايدي. 

- سووئت (شوروی) اوردوسو کوردوستاندان و گونئي آذربايجاندان چيخديقدان سونرا پيشه وري هؤکومتي قالسايدي، تورکيه نين پوليتيکاسي دييشه بيلرديمي؟ تورکيه دن پيشه ورييه بير يارديم گه لرديمي؟ 

- پيشه وري تبريزده قالسايدي، بؤيوک احتيمالا گؤره تورکيه نين پوليتيکاسي دييشه بيلردي. سادجه تورکيه نين دئييل، بوتون دونيانين توتومو دييشه بيلردي. روس اوردوسونون تبريزده اولدوغو بير زاماندا تورکيه نين اولايلارا قاريشماسي بکلنه بيلمزدي. روس اوردوسو چيخديقدان سونرا تورکيه نين الي آچيلا بيلردي. يني روس اوردوسو ايراني ترک ائتديکدن سونرا تورکيه نين آذربايجان ميللي حرکتينه دستک وئرمه سي اونون خييرينه اولاردي. ان آزيندان اولايي بو شکيلده دوشونمک لازيمدير کي، روس اوردوسو بؤلگه دن اوزاقلاشديقدان سونرا تورکيه اؤز چيخارلاريني سينيرلاري نين اؤتسينده تقيب ائتمه فورصتيني ياخالاميش اولاردي. 

آيريجا زينداندان سربست بوراخيلميش نيهال آتسيز کيمي تورکچولر ده تورکيه کاموويونو گونئي آذربايجانا دستک کونوسوندا آيدينلادا بيلرديلر. نئجه کي، ۱۹۹۱-اینجي ايلدن باشلاياراق گونوموزه قدر تورکيه قوزئي آذربايجانا چوخ يارديمچي اولدو. ۱۹۹۲-اینجي ايلده ائرمنيستان ناخجيوان-ا دا هوجوم ائتمک ايسترکن تورک تانکلاري سينيرا يئرلشدي و قارس آندلاشماسيني اورتايا قوياراق بو هوجومو دوردوردو. ايران ساواش اوچاقلاري قوزئي آذربايجاني تهديد ائدرکن يئنه ده تورک ساواش اوچاقلاري باکي-دا مانعورا ياپدي. بو کيمي اؤرنکلر چوخ اولموشدور. يني او زامانکي کونژؤنکتورل اورتامي بيلمه دن، سادجه فارس شووينيزمين اولوشدوردوغو تورکيه دوشمنلييگي دويغوسوندان يولا چيخاراق گئرچکلري آنلاماق اولماز. بيزيم حدفيميز ندير؟ بيزيم حدفيميز چوخ درين و قاپساييجي بير چرچيوه ده اورتاق تورک ميللي کيمليگيني اولوشدورماقدير. 

گونتاي گنجالپ

۱۱/۱۲/۲۰۰۸